Việc học là việc cả đời, thật vậy. Ngay cả khi mình không đi học nữa, cũng không đi làm nữa, ngay cả khi mình ở nhà từ sáng đến tối, trong phòng, một mình, thậm chí chỉ co ro khóc, mình vẫn đang học được gì đó.
Điểm sơ qua những việc năm 2017, mình không còn làm full time nữa, chỉ cộng tác và cộng tác khắp nơi. Ban đầu ý định của mình chỉ là tìm một công việc có thu nhập cao hơn. Sau đấy lại đổi thành một năm trải nghiệm nhiều hơn. Mình gặp nhiều người hơn, thử nhiều, viết nhiều CV, làm nhiều công việc khác nhau. Học cách dàn xếp giữa việc này với việc kia, học cách trao đổi thông tin. Và học cách là chủ bản thân (dù chuyện này chưa hiệu quả lắm). Ở vũ trụ của mình, mình vẫn luôn bị cạn thông tin rất nhanh mà không thể vừa bổ sung thông tin vừa bào thông tin được. Thành thử sẽ luôn có khoảng thời gian mình cày bừa, cũng có khoảng thời gian mình nghỉ ngơi.
Trong một năm được nhớ bằng một số mốc: thất nghiệp- chơi chơi-làm cộng tác-làm nhiều hơn-làm nhiều đến stress- tập trung một việc, thì mình học được vài điều.
- Luôn nói rõ ràng ý của mình muốn
Ngày xưa mẹ luôn dặn mình đừng bao giờ nói hết những thứ về mình. Nhưng nói thế nào mới là không nói hết? Mình đã hiểu lầm ý và trở thành một đứa khá yên lặng. Không trình bày nhiều, không ỉ ê kể lể. Thật ra thế cũng tốt, ngoài việc mình sẽ rất khó bắt đầu một mối quan hệ, dù đó là bạn bè hay đồng nghiệp. Vì bạn thấy đó, chúng ta cần người mở lời trước, cần người bày tỏ, gợi ra điểm chung.
Sau này, khi tự viết được thứ gọi là Cover Letter, mình lại nghiệm ra một điều: mọi người cần được hiểu rõ đối phương, đối tác là ai. Không phải cần show off điều gì cả, thứ họ cần là cảm giác thú vị, cảm giác người đấy hợp với mình, có điểm chung, và mình có thể nói chuyện tiếp. Điều đó quan trọng lắm. Quan trọng hơn cả học vị cao hay lành nghề như cạy miệng không nói, giao tiếp kém. Trong thời đại đề cao cái tôi của con người, chúng ta cần sự thỏa thuận và hợp tác hơn là chống đối. Nhưng thỏa thuận và nhường nhịn không phải là dễ dãi và thiếu chính kiến đâu bạn à.
2. Tranh luận chứ không tranh cãi
Cảm ơn nền giáo dục đã giúp mình nhận ra điều này trễ đến vậy. Dù cho ai đó sẽ phản biện rằng, không, do bạn chứ không phải do giáo dục thì mình cũng khẳng định trường hợp của mình là do giáo dục. Do giáo dục từ gia đình cha mẹ nói gì con nghe đó, con cãi lại là sai đã làm mình ít nói dần. Thay vì tìm tòi sự thật, mình đã từng mụ mị nghe theo cái cách mà giáo dục truyền thống và truyền thông nhồi sọ. Mình không đổ thừa, mình chỉ cảm thấy mình nhận ra điều này trễ thì thật tiếc. Đa phần mình luôn né các cuộc tranh luận, ở bất kì chủ đề nào.
Việc không tranh luận đã làm mình thiếu tư duy logic, tư duy tính toán… mình chỉ giỏi mỗi tư duy suy diễn bừa. Mình luôn bị tổn thương nếu gặp quan điểm trái ngược mình. Và khá nhiều rắc rối khác khi bắt đầu ra đi làm.
Ok mình đã giải quyết được chuyện tranh luận hay không tranh luận rồi. Tranh luận là dựa trên cùng một chủ đề, hai đối phương tham gia tranh luận cần hiểu chung một hệ tư tưởng. Nếu một trong hai bên không đưa ra bằng chứng hoặc lập luận chính xác mà chỉ toàn “cãi bướng” thì đấy không phải là tranh luận. Tranh luận không phải thắng thua, mà là để ra hướng vấn đề cần giải quyết.
3. Nếm trải cuộc đời theo cách của mình
Mình đang đọc một quyển sách về “Cởi trói linh hồn”. Trong cuốn sách đấy nhấn mạnh chuyện: chúng ta đang ở bên trong nếm trải cuộc đời bằng bộ não, cơ thể, xúc giác, xúc cảm… được mượn của nhân gian. Chúng ta “biết” cái niềm vui đó, chúng ta “biết” cái nỗi buồn đó, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng ta đang vui hoặc đang buồn. Chúng ta chỉ đang “nếm trải” sự vui và sự buồn đó mà thôi.
Cũng thật trùng hợp là mình đang đọc quyển sách này ở thì hiện tại. Còn thời điểm cuối năm ngoái, khi mình bắt đầu có nhiều hơn một cơ hội để mình dấn thân, mình thật sự phải rất đắn đo chọn hay không chọn, thử hay không thử. Vì nó có thể ảnh hưởng nhiều đến hiện tại và tương lai của mình. Vì là một người nhạy cảm, nên mình cũng dễ lo lắng, bất an, và dễ bị tác động. Cuối cùng, mình chọn thử tất. Và thả lòng, chuyện gì đến mình sẽ giải quyết, không nặng cảm xúc vào bất kì chuyện gì, cũng không quá hy vọng, chỉ giữ một thái độ trung dung: việc đến hay thì mình mừng, việc còn dở thì mình học tập và sửa đổi.
Âu cũng là một cách nếm trải cuộc đời theo cách của mình. Và thì là, dù mình đón nhận cuộc đời như thế nào, thì cuộc đời này cũng diễn ra như một thước phim vậy. Mình chỉ có xem phim thôi, mình xem vạn vật trình diễn xung quanh mình thôi.
4. Quyết định dứt khoát (và đừng nghĩ gì về nó nữa)
Ngày còn trẻ, mình rất loay hoay với bản thân mình. Vừa muốn kiếm tiền, vừa muốn làm chuyện mình thích (nghe rất thế này và thế kia, sao chuyện vừa kiếm tiền vừa làm chuyện mình thích nó khó vậy?), nhưng đôi lúc rất khó để chu toàn đôi bên. Một bạn (cũng trẻ) lúc đấy nói với mình rằng: “nếu mày đã muốn làm thì nghĩ gì làm đó, sao lại cứ phân vân.”
Phân vân và lo lắng, đó là hành động giết thời gian hữu dụng nhất. Như ý trên, khi bạn mãi phân vân và lo lắng, thì cuộc đời vẫn diễn ra, mặt trời mọc rồi lặn, đồng hồ quay được vài vòng (trừ khi nó hết pin), lá xanh rồi lại rụng, người đến rồi người đi, thế giới ngày một ô nhiễm hơn, trẻ sinh ra, già chết đi… và những lời nói khen ngợi, biết ơn, trách móc, những lời xấu xa, những lời đẹp đẽ… chúng rớt vào cõi không của quá khứ. Nếu không ai nhớ đến, thì chúng vốn không xuất hiện.
Thay vì phải nghĩ ngợi liệu mình làm thế này hay thế kia có ảnh hưởng gì đến hòa bình thế giới không thì… thây kệ nó. Nếu mình muốn, và nếu nó không làm hại ai… thì mình cứ làm việc của mình.
5. Làm gì thì làm, cũng nên có thời gian cho người thân và bản thân
Đó là lý do để mình nghỉ bớt việc. Ở mỗi giai đoạn của cuộc đời, mình đều có những ưu tiên quan trọng hơn. Trừ khi bạn sống trên sao Hỏa, nếu không thì bạn luôn có những mối quan hệ xung quanh: gia đình, bè bạn, và bạn nên đặt thời gian cho bản thân ưu tiên nhất.
Hãy lắng nghe cơ thể mình, dù chúng ta “đồ” bạn vay mượn ở thế giới này. Hãy lắng nghe các cơ quan lên tiếng, hãy đối xử tốt với chúng, vì nếu không có chúng, nếu chúng không mạnh khỏe, bạn sẽ vất vả hơn trong việc “nếm trải” thế giới. Không chỉ cơ thể, cả bộ não và trái tim của bạn cũng cần được lắng nghe, được nghỉ ngơi.
Khi mình cảm thấy mình hay bực dọc, căng thẳng, tuần bảy ngày mình đều làm việc nhưng không có cảm giác vui. Ấy là lúc mình phải nghỉ ngơi. Bộ não của mình luôn cần khoảng trống mới có thể sắp xếp được công việc. Đơn giản là bạn không gỡ bỏ thứ gì ra được cả, nó luôn là một khối khép kín, nên nó luôn cần có khoảng trống để dữ liệu di chuyển.
6. Thứ gì không biết thì bảo không biết
Đừng cố gắng tỏ vẻ biết tuốt, hoặc thứ gì cả thiên hạ biết thì bạn phải biết. Mình có thể không rành nấu ăn, không giỏi sửa điện, nhưng mình giỏi cảm thụ cảm xúc, giỏi quan tâm chia sẻ, tư vấn người khác… nên mình làm hợp với nghề Marketing: công việc xây dựng mối quan hệ giữa bên này với bên kia. Nhưng mình khá bị khùng, kiểu không thích gặp người, nên mình sẽ giỏi hơn khi làm việc digital (cảm ơn internet và các thể loại social nói chung).
Mình ít coi phim, nhưng xem phim hoạt hình thì khá nhiều, cả đọc truyện tranh nữa. Nên những phim thời thượng có thể mình không biết. Ban đầu mình cũng khá khó chịu về việc mình không biết điều gì đấy. Sau này, mình nhận ra những chuyện biết và không biết chỉ xoay quanh việc mình chú ý đến thứ gì nhiều hơn mà thôi. Chắc chắn người giỏi nhất cũng có thứ họ không giỏi. Biển học mênh mông, khó có thể gọi một người nào đấy là biết tất.
Trên hết, mình nghĩ rằng, cuộc đời mình còn quá nhiều thứ thay đổi và biến cố có thể ập đến bất cứ lúc nào. Mình đôi lúc quá lo lắng mà quẫn trí, hay nghĩ đến việc mình cứ phải sống 20-30 năm nữa với những chuyện rủi ro chực xảy ra liên tục thì thật chán và thất bại. Nhưng biến cố xảy ra trong cuộc đời mình thì cũng như một bộ phim buồn. Ai cũng mưu cầu hạnh phúc. Nhưng người hạnh phúc nhất, là người hạnh phúc ngay cả trong đớn đau.
